مقایسه اثر سطوح مختلف دانه نخود بر عملکرد بره‫های پرواری نژاد دالاق و آمیخته‫های رومانف-دالاق‬‬‬‬‬‬‬‬

سابقه و هدف: بیشترین هزینه در صنعت دامپروری مربوط به هزینه‫های خوراک می‫باشد که حدود 70-60 درصد از کل هزینه‫های جاری را شامل می‫شود استفاده از منابع جدید به عنوان منبع انرژی و پروتئین می‫تواند در کاهش این هزینه‫ها کمک شایانی نماید. بقولات(نخود) از نظر موادمغذی انرژی و پروتئین بالا می باشد برای همین خوراک دو منظوره می دانند. و درخصوص مقایسه دالاق و نژاد دالاق و آمیخته رومانف مطالعات کمی صورت گرفته است. لذا هدف از این پژوهش بررسی عملکرد و قابلیت هضم بره‫ها با جایگزینی دانه نخود با جو و کنجاله سویا در جیره‫های گوسفند نژاد دالاق و آمیخته رومانف بود. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ مواد و روش‫ها: این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل 3×2 با سه نوع جیره غذائی شامل سطوح صفر، 10 و 20درصد دانه نخود و دو نژاد دالاق و آمیخته دالاق- رومانف انجام گرفت. جهت اجرای طرح از 15راس بره نژاد دالاق و 15 راس بره آمیخته دالاق-رومانف با میانگین وزن به ترتیب/2 ± 66/30 و 5/1 ± 2/24 کیلوگرم استفاده شد که به صورت انفرادی به مدت 84 روز(به علاوه 15 روز عادت پذیری) نگهداری شدند. جیره ها از نطر محتوی پروتئین و انرژی برابر بودند. وزن‫کشی و مصرف خوراک روزانه انجام شده و در پایان درصد و وزن لاشه و میزان قابلیت هضم خوراک در تیمارها مورد بررسی قرار گرفت. تمامی واکاوی‫های آماری در نرم افزار SAS نسخه 1/9 و رویه رگرسیون مختلط(Proc Mixed) انجام شد. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ یافته‫ها:‬‬ بین تیمارهای مختلف از نظر افزایش وزن تفاوت معنی‫داری مشاهده نشد(P > 0.05). در نژاد دالاق خالص تیمارهای شاهد و ۲۰ درصد نخود به ترتیب با ۲۹۴ و ۲۶۵ گرم در روز بیشترین و کمترین افزایش وزنه روزانه را داشتند. کمترین و بیشترین وزن نهایی در نژاد دالاق با متوسط 5/49 و 6/52 کیلوگرم در تیمارهای 10 درصد نخود و شاهد مشاهده شد(P > 0.05). همچنین بیشترین و کمترین میزان افزایش وزن روزانه در آمیخته دالاق- رومانف با متوسط 294 و 288 گرم در روز به ترتیب در گروه 20 درصد نخود و کنترل مشاهده شد(P > 0.05). به طور متوسط میانگین افزایش وزن روزانه در دو نژاد در سه تیمار کنترل، 10 و 20 درصد نخود به ترتیب 5/291، 3/275 و 8/279 گرم بود. قابلیت هضم خوراک در سه تیمار تفاوت معنی‫داری با یکدیگر نداشتند. درصد و وزن لاشه در نژاد دالاق با افزایش سطح نخود در خوراک کاهش یافت در صورتی که در آمیخته دالاق-رومانف عکس آن بود.‬‬‬‬‬‬‬‬‬ نتیجه‫گیری:‬‬ استفاده از دانه نخود به جای سویا روی عملکرد پرواری را دچار افت نکرد ضمن اینکه به لحاظ هضم‫پذیری نیز تقریبا مشابه کنجاله سویا بود. عملکرد پرواری و قابلیت هضم‫پذیری خوراک در آمیخته دالاق-رومانف نسبت به دالاق خالص بهتر بود. به طور کلی می‫توان گفت جایگزینی دانه نخود به وجود محدودیت‫های موجود در خصوص واردات می‫تواند تاحد زیادی به صنعت پرواربندی گوسفند کمک نماید.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬